Αποχαιρετισμοί

Χάρης Μαντούβαλος, Ιατρός – Γυναικολόγος

Στον φίλο Θεόδωρο Παυλή

Τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή τους… όρισαν να φυλάττουν τον όρκο του Ιπποκράτη!
Αδελφέ Θόδωρε, πολύ πρόωρα και τραγικά με αναγκάζεις να σε αποχαιρετίσω, να σε εξυμνήσω και να σε τιμήσω! Και νομίζω ότι θα εκφράσω και τις σκέψεις των φίλων σου, των συναδέλφων σου και όλης της «οικογένειας» του Νοσοκομείου «Μητέρα».
Και μετά από αυτό το «κατευόδιο» μόνος μου θα σε κλάψω και θα σε πονέσω.
Αδελφέ, συγχώρα τους (αυτούς που προανέφερα καθώς και τους πολυπληθείς ασθενείς σου), που ο σπαραγμός τους εμποδίζει ένας-ένας χωριστά να εκφραστούν… Ο λόγος τους αμηχανεί διότι, είναι πολύ κατώτερος από το συγκλονιστικό συμβάν του απρόσμενου χαμού σου.
Με τι λόγια να μιλήσει κανείς αντάξια για την προσωπική σου εποποιία; Για τις νίκες σου σε όλους τους τομείς που εσύ διακρίθηκες; Νίκησες τη φτώχια της πατρικής σου γης, οικοδομώντας ένα πύργο «κόσμημα» στην ιστορική Μάνη. Νίκησες τις αντιξοότητες του βίου σου. Θριάμβευσες στον επιστημονικό σου χώρο και απέσπασες κατ’ αξίαν την εκτίμηση αυστηρών κριτών στην καριέρα σου. Διεισδυτικός και φιλέρευνος, έδειχνες το πραγματικό σου ανάστημα προς πάσα κατεύθυνση, χωρίς έπαρση και αλαζονεία! Στάση ζωής, άξια να τη μιμηθούν όλοι οι νεότεροι συνάδελφοί μας.
Είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί σου για πολλά χρόνια… και να ανακαλύψω σε βάθος το ήθος και τον ακέραιο χαρακτήρα σου. Σαν άνθρωπος ήσουν απλός, προσιτός, αγαπητός, γενναίος στην ψυχή και πανίσχυρος στο πνεύμα! Υπήρξες λαμπρός επιστήμων με πολύπλευρη μόρφωση, βαθειά προσήλωση στο έργο σου, συνέπεια στη δουλειά σου και με αμέριστη συμπαράσταση προς τους ασθενείς σου.
Δυστυχώς όμως, την ώρα που ο ήλιος σου μεσουρανούσε σε όλους τους τομείς της ζωής, ήλθε αδόκητα η νύκτα! Αυτό το τρομερό φάσγανο του θανάτου, που ως μη όφειλε σε απέσπασε και σε απέκοψε από τους ιερότερους δεσμούς σου, δηλαδή από τους άδολους στόχους του βίου σου: από την αγαπημένη σου σύζυγο, από τη σεβαστή μητέρα σου, από τους συγγενείς σου, από τους αγαπημένους σου φίλους, από την Ιατρική κοινότητα και τέλος, από το «κοινωνικό σύνολο», που περίμενε την προσφορά της περισπούδαστης επιστημονικής σου σοφίας.
Αγαπητέ Θοδωρή, μένουμε ενεοί μπροστά στη σεπτή σου σωρό, άφωνοι μάρτυρες μιας κοσμικής αδικίας, εμβρόντητοι, έντρομοι και περιδεείς από την τραγική αυτή έκβαση…
Αξέχαστε Θόδωρε Παυλή, εφ’ όσον το γεγονός του θανάτου είναι μη αναστρέψιμο και εφ’ όσον τη φυσική σου παρουσία θα την στερηθούμε για πάντα, δε μας μένει παρά να αμυνθούμε με τα «όπλα του πνεύματος», όπως σου άξιζε. Και ιδού πως: Θα σε κρατάμε πάντα στην ψυχή μας ολοζώντανο, και στη μνήμη μας ως πρότυπο ανθρώπου του οποίου, η λάμψη του ήθους θα ακτινοβολεί ευεργετικά την πλησμονή της σύντομης ζωής σου. Δηλαδή, μιας ζωή γεμάτη πληρότητα, σπανιότητα δράσης και προσφοράς…
Φίλε! Καλό σου ταξίδι! Δεν θα ξεχάσω αυτό που μου έμαθες: ότι για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, για τους γενναίους, για τους δυνατούς… αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, τα γενναία, τα δυνατά!
Θόδωρε, αιωνία σου η μνήμη, καλό Παράδεισο.

Χάρης Μαντούβαλος
Ιατρός – Γυναικολόγος

Αλέξανδρος Μανωλάκος, Ιατρός Παθολόγος, Ταξίαρχος ΕΛ.ΑΣ. ΕΑ

Πολυαγαπημένε μας Θεόδωρε

Στεκόμαστε μπροστά σου με περισσή συντριβή και θλίψη για τον πρόωρο χαμό σου και προσπαθούμε να αντλήσουμε δύναμη και υπομονή, φέρνοντας στη μνήμη μας την εικόνα σου. Εικόνα ενός ανθρώπου με μόνιμα καλοσυνάτο πρόσωπο, που καθρέφτιζε την αγαθότητα της ψυχής και του πνεύματος. Ενός ανθρώπου που υλοποιούσε πράξεις στοργής σε όλους όσους είχαμε την τύχη να μας τιμήσεις με την φιλία σου, αλλά και σε κάθε άνθρωπο που σε πλησίαζε ζητώντας κάθε είδους βοήθεια. Την βοήθεια αυτή την παραχώρησες απλόχερα σε όλους με την απέραντη αγάπη που έμφυτα είχες για τον άνθρωπο, με απαράμιλλο ήθος, επιστημονική αρτιότητα και χειρουργική επιδεξιότητα.

Το καλοσυνάτο και φωτεινό σου χαμόγελο δεν έσβησε από το πρόσωπό σου ούτε κατά την διάρκεια της δοκιμασίας που πέρασες, δίνοντας τον άνισο αγώνα με την ασθένεια με πλήρη συνείδηση, στωικότητα και αξιοπρέπεια μέχρι τελευταία στιγμή. 

Στρέφουμε τώρα τη σκέψη μας στη σύζυγο και σύντροφο της ζωής σου Καλλιόπη, που με αυταπάρνηση και αγάπη σου παραστάθηκε στη διάρκεια της ζωής σας και ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας σας. Στην αξιοσέβαστη μητέρα σου ας δίνει ο Θεός δύναμη και κουράγιο να αντέξει το βαρύ πλήγμα της απώλειας του λατρεμένου της παιδιού.

Η απουσία σου πάντα θα μας βαραίνει, αλλά και πάντα θα σε θυμόμαστε με αγάπη, όπως απέραντη ήταν η αγάπη σου προς όλους εμάς.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει!

Αλέξανδρος Μανωλάκος
Ιατρός Παθολόγος
Ταξίαρχος ΕΛ.ΑΣ. ΕΑ

Δημήτριος Μανωλάκος, Δικηγόρος, Αντιστράτηγος ΕΛ.ΑΣ. Ε.Α

Μοιρολόι

Θεόδωρος Παυλής – Το ασημοκάντηλο της Μάνης που έσβησε πρόωρα.

Αλήθεια, τι σύγνεφο να το ’φερε τούτο τ’ αστροπελέκι;
Αν ήρθε από τον ουρανό, ποτέ του να μη βρέξει.
Κι’ αν ήρθε από τη θάλασσα, και κείνη να στερέψει…
Επεσε κι έκαψε δεντρό, πανώριο κυπαρίσσι,
Που ’χε στη ρίζα κρύο νερό και κρουσταλένια βρύση.
Τους στρατολάτες δρόσιζε, πίναν οι διψασμένοι,
Ξαρρώσταιναν οι άρρωστοι, γιαίναν οι λαβωμένοι…
Τώρα η βρύση στέρεψε με το νερό το κρύο.
Τώρα η λύπη κι’ ο καυμός, τώρα στερνό αντίο…
Τίνος το λέει η γλώσσα του, τίνος το ξέρει ο νούς του
Να σου το βρεί , να σου το ειπεί το κάλλιο μοιρολόι;
Σένα σου πρέπουν Θόδωρε, εννιά μοιρολογίστρες.
Οι τρείς να κλαίνε το πρωί, οι τρείς το μεσημέρι
Και οι τρίτες οι στερνότερεςνα κλαίν το μεσονύχτι…
Οι τρείς να κλαίν’ τις χάρες σου, οι τρείς τη λεβεντιά σου
Και οι τρίτες οι στερνότερες για την καλή καρδιά σου…
Όλα τα δώρα του Θεού, Θόδωρε στ’ όνομά σου!
Που πας διαμάντι να κρυφτείς, μάλαμα να σκουριάσεις;
Που πας γαρύφαλλο ακριβό να κιτρινοφυλλιάσης;
Δε σούπρεπε, δε σου μοιαζε στην Κατουγής να πέσης
Μον’ σου πρεπε και σούμοιαζε στου Μάη το περιβόλι.
Να τρώς τα μήλα να μιλάς, τα ρόιδα να ροιδίζης,
και τα’ άσπρο σου το γιασεμί να το μοσχομυρίζεις…
Ο Χάρος τις σαίτες του ας τις μαλαματώσει,
Γιατί δεν άφησε καρδιά, χωρίς να την πληγώσει.
Ως τρέχουνε τα σύγνεφα, που τον καιρό ακλουθάνε,
Τρέχουν και τα ματάκια μας, όταν σε μελετάμε…
Άιντε, κορώνα, στο καλό και κεί που πας θα ρθούμε,
Ένα σημάδι μοναχά άφησε να σε βρούμε…

Αιωνία σου η μνήμη ακριβέ φίλε…

Δημήτριος Μανωλάκος
Δικηγόρος
Αντιστράτηγος ΕΛ.ΑΣ. Ε.Α

Σπύρος Κουρουκλής, Ιατρός – Γυναικολόγος

Θεόδωρος…….

Το πρώτο συναπάντημα. Κοντά είκοσι χρόνια πριν.
Ευλογία Θεία, Θεία συγκυρία, της τύχης Θεία εύνοια.
Η πρώτη σκέψη που γεννήθηκε: Οσιότητα.
Οσιότητα και η δεύτερη. Και η τρίτη και η τέταρτη….
Και αμυδρή η αμφιβολία, παρούσα ωστόσο.
Νικημένη, στο τέλος.

Φως. Αμυδρό, αλλά υπάρχον. Και εμμένον.
Φως επίμονο, φως καταλυτικό, φως λυτρωτικό.
Και μια απέραντη, αδιατάρακτη ηρεμία. Μια γαλήνη.
Μετριοπάθεια, γνώση, σοφία. Και ένα βάλσαμο, αεί υπάρχον.
Ακατάλυτο φως.

Εικόνα; Πραγματικότητα; Οπτασία; Ίσως.
Και η οσιότητα, που επανέρχεται και επανέρχεται.
Η οσιότητα που επιμένει. Διακριτική, αδιόρατη και ταπεινή.
Η Οσιότητα της Σοφίας και η Σοφία της Οσιότητας.
Οσιότητα, εγκόσμια. Και παγκόσμια.

Και ξάφνου γύρω σου, η πτήση των Αγγέλων. Χαμηλή πολλάκις.
Ψηλή ενίοτε. Διεκδικητική πάντοτε. Κι αυτό το δυσερμήνευτο,
διφορούμενο χαμόγελό τους. Αθώο; Ναι. Κτητικό; Ασφαλώς.
Ο χορός των Αγγέλων. Τριγύρω σου και πλάι σου και πάνω σου.
Ο χορός της αρπαγής, της ανάληψης ο χορός.
Ηχηρό το φτεροκόπημά τους.

Άγγελος, σε Αγγέλους ανάμεσα. Πορεύεσαι στην αιωνιότητα.
Που σε διεκδίκησε. Και που σε κέρδισε.

Ένα απόγευμα, στους πρόποδες του Υμηττού. Γενάρης.
Παγωνιά. Κενό. Μοναξιά. Κι ένα παγωμένο δάκρυ.
Που αδυνατούσε να κυλήσει, κρυσταλλωμένο στην άκρη της ψυχής μας.
Κι αυτή η αποτρόπαια αίσθηση του εφήμερου. Του αναπότρεπτα φευγαλέου.
Κι αν πέρα από τον πόνο κάτι απέμεινε, αυτό είναι το φως. Το αέναον φως.
Κι ο σπαραγμός της μάνας, που έσκισε τους βράχους.
Ο σπαραγμός που σκέπασε το φτεροκόπημα, αφήνοντας μετέωρους τους Αγγέλους.

Το στερνό αντίο, το στερνό φιλί, σε ένα μέτωπο παγωμένο.
Σε ένα μέτωπο αποστεωμένο, κρύα μεταλλική επιφάνεια.
Κι ένα χαλύβδινο χέρι, χέρι αδυσώπητο, να ξεριζώνει τις καρδιές μας.
Εφήμερο της ζήσης, σε συγχωρώ. Αιωνιότητα, σε καρτερώ.
Οσιότητα, σε ευχαριστώ.

Σπύρος Κουρουκλής
Ιατρός – Γυναικολόγος